ASF
BIOASEKURACJA – najważniejsze wzory druków do pobrania:
BIOASEKURACJA W STADACH ŚWIŃ W ZWIĄZKU Z ASF.
Szanowni Państwo, informujemy że 13 lutego 2018 r. ogłoszone zostało rozporządzenie MRiRW dotyczące rozszerzenia bioasekuracji w stadach świń na terytorium całej Polski (związane z występowaniem ASF w naszym kraju).
W obszarach nie objętych ograniczeniami w związku z ASF (a więc na naszym terenie) poniższe wymagania zaczynają obowiązywać 14 dni od daty ogłoszenia, t.j. od dnia 28 lutego 2018 r.
Spełnienia poniższych wymagań w stadach świń będą weryfikowane kontrolami urzędowymi (skontrolowane zostanie każde stado).
*****
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
z dnia 9 lutego 2018 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem
afrykańskiego pomoru świń
Na podstawie art. 47 ust. 1 i art. 48a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu
chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2017 r. poz. 1855 oraz z 2018 r. poz. 50) zarządza się, co następuje:
§ 1. W rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych
w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. z 2018 r. poz. 290 i 328) wprowadza się następujące zmiany:
1) po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poza obszarem ochronnym, obszarem objętym ograniczeniami oraz obszarem zagrożenia:
1) nakazuje się:
a) karmienie świń paszą zabezpieczoną przed dostępem zwierząt wolno żyjących,
b) prowadzenie rejestru środków transportu do przewozu świń wjeżdżających na teren gospodarstwa oraz rejestru wejść osób do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie,
c) zabezpieczenie budynku, w którym są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt wolno żyjących oraz domowych,
d) utrzymywanie świń w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach, w których są utrzymywane tylko świnie, mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne,
e) wykonywanie czynności związanych z obsługą świń wyłącznie przez osoby, które wykonują te czynności tylko w danym gospodarstwie,
f) stosowanie przez osoby wykonujące czynności związane z obsługą świń, przed rozpoczęciem tych czynności, środków higieny niezbędnych do ograniczenia ryzyka szerzenia się afrykańskiego pomoru świń, w tym mycie i odkażanie rąk oraz oczyszczanie i odkażanie obuwia,
g) bieżące oczyszczanie i odkażanie narzędzi oraz sprzętu wykorzystywanych do obsługi świń,
h) używanie przez osoby wykonujące czynności związane z obsługą świń odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przeznaczonego wyłącznie do wykonywania tych czynności,
i) wyłożenie mat dezynfekcyjnych przed wejściami do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie, i wyjściami z tych pomieszczeń, przy czym szerokość wyłożonych mat powinna być nie mniejsza niż szerokość danego wejścia lub wyjścia, a długość – nie mniejsza niż 1 m, a także stałe utrzymywanie tych mat w stanie zapewniającym utrzymanie skuteczności działania środka dezynfekcyjnego,
j) sporządzenie przez posiadaczy świń spisu posiadanych świń, z podziałem na prosięta, warchlaki, tuczniki, lochy, loszki, knury i knurki, oraz bieżące aktualizowanie tego spisu,
k) zabezpieczenie wybiegu dla świń podwójnym ogrodzeniem o wysokości wynoszącej co najmniej 1,5 m, związanym na stałe z podłożem – w przypadku utrzymywania świń w gospodarstwie w systemie otwartym;
2) zakazuje się:
a) wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie, zwłok dzików, tusz dzików, części tusz dzików i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego w rozumieniu art. 3 pkt 1 w związku z art. 2 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1, z późn. zm.2), zwanych dalej „produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego”, pochodzących z dzików oraz materiałów i przedmiotów, które mogły zostać skażone wirusem afrykańskiego pomoru świń,
b) wykonywania czynności związanych z obsługą świń przez osoby, które w ciągu ostatnich 72 godzin uczestniczyły w polowaniu na zwierzęta łowne lub odłowie takich zwierząt.”;
2) w § 2 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie, zwłok dzików, tusz dzików, części tusz dzików i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, pochodzących z dzików oraz materiałów i przedmiotów, które mogły zostać skażone wirusem afrykańskiego pomoru świń;”.
§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: K. Jurgiel
Tekst rozporządzenia PDF
————————————————————————
BIOASEKURACJA W STADACH ŚWIŃ – PROWADZENIE DOKUMENTACJI WYMAGANEJ ROZPORZĄDZENIEM – MATERIAŁY POMOCNICZE:
W związku z wejściem w życie w dniu 28 lutego 2018 r. przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 lutego 2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie środków podejmowanych w związku z występowaniem afrykańskiego pomoru świń ( Dz. U. z 2018 r. poz. 360) Główny Lekarz Weterynarii opracował dokumenty, które mogą stanowić materiał
pomocniczy dla hodowców trzody chlewnej w realizacji wymagań określonych przepisami powyższego rozporządzenia:
1. Ulotka informacyjna dotycząca wymogów zabezpieczenia gospodarstw.
2. Przestrzeganie zasad bioasekuracji w gospodarstwach podlegających wymaganiom rozporządzenia ws środków ASF.
3. Dokumentacja przeglądu budynków.
4. Rejestr środków transportu.
5. Rejestr wejść do budynków utrzymywania świń.
6. Lista preparatów do dezynfekcji rąk.
7. Zasady mycia i dezynfekcji środków transportu, obuwia i pomieszczeń.
8. Dokumentacja czyszczenia i dezynfekcji w gospodasrtwie.
9. Wzór spisu świń.
Główny Lekarz Weterynarii podkreślił, iż wzory dokumentów wymienionych w wyżej wspomnianych załącznikach stanowią przykładowy wzór i nie powinny być traktowane jako wymóg obligatoryjnego ich prowadzenia dokładnie w takiej formie.
Wzory powyższych dokumentów zostały opracowane w związku z pojawiającymi się pytaniami ze strony hodowców trzody chlewnej o sposób prowadzenia dokumentacji wynikającej z obowiązku spoczywającego od 28 lutego br. na wszystkich posiadaczach świń, nałożonych przepisami wspomnianego powyżej rozporządzenia.
Główny Lekarz Weterynarii polecił rozdystrybuowanie powyższych materiałów informacyjnych.
JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU ZNALEZIENIA PADŁEGO DZIKA:
Ludzie NIE SĄ wrażliwi na zakażenie wirusem ASF, stąd choroba ta nie stwarza zagrożenia dla ich zdrowia i życia. Występowanie ASF wśród dzików stanowi jednak bardzo poważne zagrożenie dla trzody chlewnej. Wirus ASF może przez długi czas utrzymywać się w zwłokach padłych dzików, dlatego powinny być one usuwane ze środowiska.
Przez „dziki padłe” należy rozumieć zwłoki dzików (w tym dzików zabitych w wypadkach komunikacyjnych) świeże lub w dowolnym stadium rozkładu, w tym również kości dzików.
JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU ZNALEZIENIA PADŁEGO DZIKA?
– jeżeli to możliwe, oznakować miejsce znalezienia zwłok dzika w celu ułatwienia ich odnalezienia przez właściwe służby;
– powstrzymać się od dotykania zwłok dzika i pozostawić je w miejscu znalezienia;
– zgłosić fakt znalezienia padłego dzika do właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii lub najbliższej lecznicy weterynaryjnej lub straży miejskiej lub miejscowego koła łowieckiego: w trakcie zgłoszenia należy podać miejsce znalezienia zwłok (np. charakterystyczne punkty orientacyjne lub współrzędne GPS), dane osoby zgłaszającej (w tym numer telefonu kontaktowego), liczbę znalezionych zwłok dzików w danym miejscu, ewentualnie stan zwłok padłych dzików (stan ewentualnego rozkładu, wyłącznie kości).
TELEFON ALARMOWY
Powiatowego Lekarza Weterynarii w RACIBORZU: 665 829 485
PIERWSZY PRZYPADEK ASF W GOSPODARSTWIE:
W związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (ASF) na terytorium Polski (rok 2014) oraz dynamicznie rozwijającą się sytuacją epizootyczną w ostatnim czasie, a także pierwszym przypadkiem ASF stwierdzonym u świń w gospodarstwie, Powiatowy Lekarz Weterynarii w Raciborzu przypomina o konieczności przestrzegania przez hodowców, producentów zasad szeroko pojętej bioasekuracji m.in. takich jak:
- bezwzględne przestrzeganie zakazu skarmiania świń „zlewkami”;
- nie wpuszczanie na teren gospodarstwa osób postronnych;
- odpowiednie zabezpieczenie gospodarstwa uniemożliwiające kontakt świń z dzikami;
- stosowanie odzieży ochronnej;
- wystrzegania się przez hodowców polowań.
Hodowca powinien codziennie wnikliwie obserwować swoje świnie, włącznie z oceną ich apetytu, i objawów gorączki a w przypadku stwierdzenia zwiększonych zachorowań i padnięć świń, natychmiast zawiadomić właściwego Powiatowego Lekarza Weterynarii.
W odniesieniu do myśliwych bardzo istotnym jest zwrócenie uwagi na:
- nie pozostawianie „patrochów” w lesie po zakończeniu polowania,
- przestrzeganie zasad higieny i dezynfekcji sprzętu łowieckiego, pojazdów -zwłaszcza w przypadkach przewożenia nimi tusz dzików, trofeów myśliwskich;
oraz niezwłoczne informowanie Powiatowego Lekarza Weterynarii o znalezieniu chorego, padłego dzika.
Lekarze weterynarii uczestniczących w polowaniach winni unikać wizytowania ferm w czasie min. 48 godzin od polowania.
Do pobrania – ulotki informacyjne:
CO TO JEST AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ?
Materiały do pobrania:
1) Ulotka w wersji do druku (plik PDF)
2) Prezentacja ze strony GIW – informacje dla hodowców (plik ZIP)
3) Prezentacja ze strony GIW – informacje dla myśliwych (plik ZIP)
Afrykański pomór świń jest to nieuleczalna, wysoce zakaźna i zaraźliwa, wirusowa choroba świń domowych wszystkich ras oraz dzików.
Pozostałe gatunki zwierząt są na zakażenie wirusem ASF niewrażliwe.
Człowiek także nie jest wrażliwy na zakażenie wirusem ASF.
W związku z zakazem leczenia zwierząt chorych oraz brakiem szczepionek przeciwko ASF choroba zwalczana jest wyłącznie metodami administracyjnymi, poprzez wybijanie stad zakażonych i ze strefy zapowietrzonej. Z tego powodu wystąpienie przypadków ASF jest przyczyną niezwykle poważnych strat ekonomicznych ponoszonych przez hodowców i producentów świń, ale także przez budżet państwa. Są one związane zarówno z masowymi padnięciami zwierząt, kosztami eradykacji, jak i wypłatą odszkodowań, a przede wszystkim wstrzymaniem obrotu i eksportu świń, wieprzowiny, artykułów żywnościowych wyprodukowanych z mięsa wieprzowego oraz nasienia.
Występowanie, aktualna sytuacja epidemiologiczna:
Po raz pierwszy ASF został stwierdzony i opisany przez Montgomerego, w 1921 roku, w Kenii. Na kontynencie europejskim choroba pojawiła się po raz pierwszy w 1957 roku, po jej zawleczeniu z Angoli do Portugalii. Z Portugalii wirus ASF przedostał się do Hiszpanii, a następnie do innych krajów Europy. Na półwyspie iberyjskim ASF utrzymywał się endemicznie – w Hiszpanii do 1995 r., a w Portugalii do 1999 r.
W latach 70-tych i 80-tych ostra postać choroby wystąpiła także w Ameryce Środkowej (na Dominikanie, Haiti i Kubie) oraz Południowej (Brazylia).
ASF nigdy nie występował w Ameryce Północnej, Australii oraz Azji. W Polsce także dotychczas nie rejestrowano przypadków tej choroby.
Od czasu opublikowania przez OIE, w dniu 6.06.2007 r. pierwszego raportu na temat wystąpienia choroby na terytorium Gruzji, wirus ASF został zawleczony do niemal wszystkich państw Kaukazu i na terytorium Federacji Rosyjskiej. Zgodnie z danymi rosyjskich służb weterynaryjnych od 2007 r. do chwili obecnej w Rosji stwierdzono 597 ognisk choroby, w tym 322 ognisk u świń oraz 233 ognisk u dzików. W 2014 r. wg. OIE w Rosji wykryto 4 nowe ogniska (3 u świń i 1 u dzików). Ponadto 31.07.2012 r. pierwsze ognisko ASF potwierdzono na Ukrainie, na Zaporożu, a 16.06.2013 r. wystąpienie ASF na swoim terytorium, w ok. Grodna (170 km od granicy Polski) potwierdziła Białoruś. Kolejne ognisko na Białorusi zarejestrowano 1.07 2013 r. w ok. Witebska (450 km od granicy Polski).
6.01.2014 r. na Ukrainie, w rejonie staniczno-łuhańskim, wykryto obecność materiału genetycznego wirusa ASF u martwego dzika znalezionego w rzece Derkul w rejonie staniczno-łuhańskim na Ukrainie, 4 m od granicy z Federacją Rosyjską. Region ten oddalony jest od wschodniej granicy Polski o ponad 1 100 km. Jest to pierwsze ognisko na Ukrainie od czasu zwalczenia choroby na Zaporożu w 2012 r. 31.01.br. w tym rejonie potwierdzono kolejne ognisko ASF u świń w chlewni przyzagrodowej.
24.01 br. pierwsze ognisko ASF, poza ogniskami występującymi na Sardynii, wykryto na terytorium UE – na Litwie, przy granicy z Białorusią, u dzika odstrzelonego na terenie regionu solecznickiego w okręgu wileńskim oraz u dzika padłego w regionie orańskim w okręgu olickim, 70-80 km od granicy Polski.
Czynnik etiologiczny:
Czynnikiem etiologicznym choroby jest wirus ASF, który namnaża się przede wszystkim w komórkach odpornościowych.
Na szczególne podkreślenie zasługuje znaczna oporność wirusa ASF na działanie czynników środowiskowych np. temperatury czy czynników chemicznych.
Patogeneza:
Najczęstszą bramą wejścia zarazka do organizmu jest przewód pokarmowy, zakażenie może nastąpić także przez drogi oddechowe, uszkodzoną skórę, przez odbyt lub zakażone nasienie.
Po wtargnięciu do organizmu, wirus drogą naczyń krwionośnych i limfatycznych dostaje się w pierwszej kolejności do komórek odpornościowych tkanek, do których ma szczególne powinowactwo (migdałki, węzły chłonne żuchwowe), a następnie do innych narządów, w których namnaża się intensywnie, po czym ponownie wraca do układu krwionośnego, gdzie utrzymuje się aż do śmierci zwierzęcia.
Objawy kliniczne:
Rozróżnia się postać nadostrą (charakteryzują ją nagłe padnięcia, bez objawów towarzyszących), postać ostrą, podostrą, przewlekłą oraz utajoną.
Najczęściej obserwowane objawy kliniczne ujawniają się dopiero 6 -10 dni po zakażeniu ASFV. Objawy kliniczne i przebieg choroby zależą od tego, jakie narządy uległy uszkodzeniu. Najbardziej dramatyczne objawy kliniczne i zmiany sekcyjne towarzyszą ostremu przebiegowi infekcji.
Pierwszym i jedynym objawem klinicznym choroby jest wzrost wewnętrznej ciepłoty ciała do 41 – 42oC, któremu jednak nie towarzyszą inne symptomy. Gorączkujące świnie mają na ogół zachowany apetyt, poruszają się normalnie i tylko niektóre wykazują objawy podniecenia lub dużo leżą. Stan taki utrzymuje się przez 3-4 dni, tj. do momentu spadku wewnętrznej ciepłoty ciała poniżej normy, który ma miejsce zwykle 24 godziny przed śmiercią. Wtedy pojawiają się inne objawy kliniczne, które ulegają szybkiemu nasileniu i powodują śmierć zwierząt.
Do najczęściej spotykanych objawów klinicznych, które powstają po spadku gorączki i poprzedzają śmierć zwierząt chorych, należą: sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała, drobne, lecz liczne wybroczyny w skórze, duszność, pienisty i niejednokrotnie krwisty wypływ z nosa, zapalenie spojówek i wypływ z worka spojówkowego, biegunka, często z domieszką krwi, wymioty. U niektórych świń zakażonych sztucznie obserwowano objawy nerwowe. Maciory prośne z reguły ronią. Błony płodowe i skóra płodów wykazują często wybroczyny i wylewy krwawe.
Wskaźnik zachorowalności i śmiertelności sięga do 100% zwierząt.
Zwalczanie:
Dotychczas nie opracowano szczepionki przeciw ASF. Aktualnie zwalczanie choroby odbywa się wyłącznie metodami administracyjnymi poprzez wybijanie zwierząt chorych oraz znajdujących się w strefie zapowietrzonej.
Zwalczanie ASF polega w pierwszej kolejności na uniemożliwieniu wprowadzenia wirusa ASF na obszar kraju. Wprowadzenie ASFV do Polski jest możliwe poprzez:
- przewożenie (przemyt) żywności przez osoby zza wschodniej granicy
- skarmianie świń resztkami (małe stada);
- środki transportu;
- migrację zwierząt dzikich – zagrożenie głównie dotyczy woj. wschodnich (małe stada).
W przypadku przedostania się wirusa ASF na obszar kraju najważniejszym jest nie dopuszczenie do zawleczenia wirusa do stada świń. Za ochronę stada przed ASFV odpowiada właściciel gospodarstwa. Aby nie dopuścić do wejścia wirusa do stada świń hodowca powinien bardzo solidnie zabezpieczyć chlewnię poprzez odpowiednie jej ogrodzenie, uniemożlwiające kontakt świń z dzikami, nie wpuszczanie na teren gospodarstwa pojazdów oraz postronnych osób, pilnowanie zmiany obuwia i odzieży przez osoby, które muszą wejść do chlewni, nie wykorzystywanie jako ściółki zanieczyszczonej słomy, etc.). Bardzo ważnym źródłem zarazy jest mięso, produkty mięsne oraz nie gotowane odpadki kuchenne i poubojowe, pochodzące od świń chorych lub nosicieli. Z tego powodu należy bezwzględnie przestrzegać zakazu skarmiania zlewek kuchennych. Hodowcy świń nie powinni brać udziału w polowaniach, a jeśli to robią powinni koniecznie pamiętać o dezynfekcji sprzętu łowieckiego.
W związku z zagrożeniem ASF właściciel powinien codziennie wnikliwie obserwować swoje świnie, włącznie z oceną apetytu i objawów gorączki. Jeżeli hodowca stwierdza objawy zwiększonych zachorowań i padnięć świń, natychmiast powinien zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii, bezpośrednio lub za pośrednictwem swojego lekarza, wójta lub burmistrza.
Należy podkreślić, że właściciele świń nie powinni obawiać się zgłaszania podejrzanych przypadków zachorowań świń ponieważ w przypadku stwierdzenia ASF i likwidacji stada właściciel otrzymuje pełne odszkodowanie z budżetu państwa.
19 lutego 2014